Kemik Erimesi (Osteoporoz) Nedir?
Kemik erimesi olan kişilerde en sık görülen yaralanmalar şunlardır:
- Bilek kırığı
- Kalça kırığı
- Omurga kemiği kırığı (omurlar)
Bununla birlikte, kol veya pelvis gibi diğer kemiklerde de kırılmalar olabilmektedir. Bazen bir öksürük veya hapşırma kaburga kemiğinin kırılmasına veya omurga kemiklerinden birinin kısmen çökmesine neden olabilmektedir.
Kemik erimesi, bir kemik kırılıncaya kadar genellikle ağrılı değildir, ancak omurga kemiklerindeki kırıklar, uzun süreli ağrının yaygın bir nedenidir.
Kırık bir kemik genellikle kemik erimesinin ilk belirtisi olmasına rağmen, bazı yaşlı insanlar karakteristik öne eğik duruş geliştirmektedir. Bu, omurga kemikleri kırıldığında gelişmekte ve vücudun ağırlığını desteklemeyi zorlaştırmaktadır.
Kemik erimesi, kemik güçlendirici ilaçlarla tedavi edilebilmektedir.
Kemik Erimesinden Önce Kemik Kaybı (Osteopeni)
Kemik Erimesinden önceki aşamaya osteopeni denmektedir. Bu, kemik yoğunluğu taraması sonuçlarında, yaşa göre ortalamadan daha düşük kemik yoğunluğuna sahip olunduğunda, ancak kemik erimesi olarak sınıflandırılacak kadar düşük olmadığı durumdur.
Osteopeni her zaman kemik erimesine yol açmaz. Bu birçok faktöre bağlıdır.
Osteopeniniz varsa, kemiklerinizi sağlıklı tutmak ve kemik erimesi gelişme riskinizi azaltmak için atabileceğiniz adımlar vardır.
Ayrıca doktorlar, kemiklerin ne kadar zayıf olduğuna ve bir kemiğin kırılma riskine bağlı olarak, kemik erimesi olan kişilere verilen kemik güçlendirici tedavilerden birini reçete edebilmektedir.
Kemik Erimesi Nedenleri
Kemik kaybetmek yaşlanmanın normal bir parçasıdır, ancak bazı insanlar kemiklerini normalden çok daha hızlı kaybetmektedir. Bu, kemik erimesine ve kemik kırılması riskinin artmasına neden olabilmektedir.
Kadınlar ayrıca menopozdan sonraki ilk birkaç yılda kemiklerini hızla kaybetmektedirler. Kadınlarda, özellikle menopoz erken başlarsa (45 yaşından önce) veya yumurtalıkları alınmışsa, erkeklere göre kemik erimesi riski daha yüksektir.
Ancak kemik erimesi erkekleri, genç kadınları ve çocukları da etkileyebilmektedir.
Aşağıdakiler dahil birçok başka faktör de kemik erimesi gelişme riskini artırabilmektedir:
- 3 aydan uzun süredir yüksek doz steroid tablet almak
- Diğer tıbbi durumlar - İltihaplı durumlar, hormonal durumlar veya emilim bozukluğu sorunları gibi
- Ailede osteoporoz öyküsü - Özellikle bir ebeveynde kalça kırığı
- Göğüs kanserinden sonra birçok kadının aldığı anti-östrojen tabletleri gibi kemik gücünü veya hormon seviyelerini etkileyebilecek belirli ilaçların uzun süreli kullanımı
- Anoreksi veya bulimia gibi bir yeme bozukluğuna sahip olmak
- Düşük vücut kitle indeksine (BMI) sahip olmak
- Düzenli egzersiz yapmamak
- Yoğun alkol tüketimi ve sigara içme
Kemik Erimesi Tedavisi
Kemik Erimesi tedavisi, kemik kırıklarının önlenmesine ve kemikleri güçlendirmek için ilaç almaya dayanmaktadır.
Tedaviye ihtiyaç olup olmadığı konusundaki karar, gelecekte bir kemiğin kırılma riskine bağlıdır. Bu; yaşa, cinsiyete ve kemik yoğunluğu taraması sonuçları gibi bir dizi faktöre dayanmaktadır.
Tedaviye ihtiyacınız varsa, doktorunuz sizin için en güvenli ve en etkili tedavi planını yapacaktır.
Kemik Erimesinin Önlenmesi
Kemik Erimesi gelişme riski altında olanların, kemiklerini sağlıklı tutmaya yardımcı olacak adımlardan bazıları şunlardır:
- Kemikleri mümkün olduğunca güçlü tutmak için düzenli egzersiz yapın.
- Sağlıklı beslenme - Kalsiyum ve D vitamini yönünden zengin besinler tüketin. Günlük 10 mikrogram D vitamini içeren bir takviye alınabilir
- Yaşam tarzı değişiklikleri yapın – Örneğin: Sigarayı bırakmak ve alkol tüketimini azaltmak
- Egzersiz - Egzersiz, güçlü kemiklerin oluşmasına ve kemik kaybını yavaşlatmaya yardımcı olabilmektedir. Egzersiz, ne zaman başlanırsa başlansın kemiklere fayda sağlayacaktır, ancak gençken düzenli olarak egzersiz yapmaya başlanırsa ve hayat boyunca egzersiz yapmaya devam edilirse en fazla fayda elde edilmektedir. Kuvvet antrenmanı egzersizlerini ağırlık taşıma ve denge egzersizleriyle birleştirin. Kuvvet antrenmanı, kollardaki ve omurganın üst kısmındaki kasları ve kemikleri güçlendirmeye yardımcı olmaktadır. Ağırlık kaldırma egzersizleri, yürüme, koşu, merdiven çıkma, ip atlama, kayak yapma temel olarak bacaklarınızdaki, kalçalarınızdaki ve alt omurgadaki kemikleri etkilemektedir. Tai chi gibi denge egzersizleri, özellikle yaşlandıkça düşme riskinizi azaltabilmektedir.
Kemik Erimesi ile Yaşamak
Kemik erimesi teşhisi konulduğunda, evden tehlikeleri ortadan kaldırmak, düzenli görme ve işitme testleri yaptırmak gibi düşme olasılığını azaltmak için önlemler alınabilmektedir.
Kırık iyileşmesine yardımcı olmak için şunları deneyebilirsiniz:
- Ilık banyolar, sıcak ve soğuk tedaviler
- Transkutanöz elektriksel sinir stimülasyonu (TENS) - Sinirleri uyarmak ve ağrıyı azaltmak için küçük pille çalışan bir cihaz
- Rahatlama teknikleri
- Ayrıca eğitimli bir danışman veya psikolog veya bu durumu olan diğer kişilerle konuşmak faydalı olabilir.
Fzt. Ayşe Nur Yıldırım
Form Assist Fizyoterapisti ve Egzersiz Danışmanı