Ketojenik Diyet Nedir?

Ketojenik diyet yapmaya başlayacak olan kişilerin en çok merak ettiği konuların başında geliyor. Ketojenik diyet için en doğru diyet listesini arayan kişiler bu konuda elbette ki yanlış yapmak istemiyor. Bu tarz diyet geçmiş zamanlarda tedavi amaçlı uygulanan bir diyet şekliydi. İçeriğine bakıldığında ise karbonhidratı en aza indirerek vücudu ‘ketoz’ durumuna getirip yağ yakımını başlatmaktan ibarettir.

Diyette karbonhidrat oranı günde 50 gramın altında tutulmuştur. Ketojenik diyet listesi bu oranlara göre titizlikle hazırlanmalıdır. Vücudun ketoz durumuna geçtiğinde keton hücreleri enerji olarak kullanılmaya başlanır. Bu durum vücuttaki glikojen depolarının enerjiye çevrilip bitmesinden sonra başlar. Karbonhidrat alımı durduğu için vücutta farklı bir enerji kaynağı bulunamadığından ketonlar kullanılmaya başlanır.

Ketojenik Diyet

Vücut ‘ketoz’ durumuna geçtiğinde birtakım sinyaller verir. Karbonhidratın az alımı vücutta yağ metobalizması denilen bir süreci başlatır. Ketonlar beyin hücreleri için enerji sağlamaya başlar. Böylece beyin en berrak ve işlevsel dönemini yaşar. Bu tarz diyet şeklinin geçmişte bakıldığında nöroloik hastalıkların tedavisinde kullanılması da bundandır. Beyin fonksiyonlarını iyileştirir. Öyle ki bu diyeti deneyimleyen kişiler, hayatlarının en yaratıcı dönemlerinden geçtiklerini söyler.

Karbonhidrat ve protein kaynaklarının kısıtlandığı ve diyet içeriğinin çok büyük bir kısmının yağlardan oluştuğu diyet tarzı olarak bilinmektedir. Normal, sağlıklı beslenme programlarında yer almayan pek çok besin türü (yağ ağırlıklı), bu diyetlerde temel enerji kaynağı olarak kullanılmaktadır.

Diyetin amacı, düşük karbonhidrat tüketimi ile vücudu ketozise sokmak ve depo yağların kullanılmasını önceliklendirmektir. Sağlıklı ve normal düzende vücut enerji kaynağı olarak ilk sırada karbonhidratları, karbonhidrat depoları biterse yağları, en son sırada ise proteinleri kullanmaktadır.

Ketojenik diyette ise karbonhidrat sınırlı olduğundan enerji için yağlar kullanılmaktadır. Yağlar yakıldıkça keton cisimcikleri ortaya çıkar, kanda artan keton cisimcikleri ile ketozis durumu oluşmaktadır. Yüksek yağ içeriği, düşük karbonhidrat ve protein içeriği nedeniyle bu diyetlerin uygulanması zordur ve uzun süre devam ettirilmesinin sağlık açısından riskli olduğu belirtilmektedir. Bu diyette karbonhidrat tüketimi yok denecek kadar azdır ve bu beslenme tarzında ekmek, tahıllar, undan üretilen her türlü besin ve şeker gibi karbonhidrat kaynakları katı yasaktır.

Ketojenik diyetler ne zaman uygulanabilir?

Epilepsi hastalarında nöbetlerin azaltılmasında etkili olması nedeniyle bu hastalarda ketojenik diyet uygulanmaktadır. Bazı metabolizma hastalıkları, Parkinson, Alzheimer, beyin ve sinir sistemi hastalıkları, otizm, bazı ruhsal ve mitokondriyal hastalıklarda da beslenme tedavisi olarak kullanılmaktadır.

Ketojenik diyet kilo verme amacıyla uygulansa da sağlık açısından oluşturduğu risklerden dolayı güvenilir olup olmadığı tartışmalıdır. Ketojenik diyet uygulamalarında mutlaka doktor ve diyetisyene birlikte danışılmalıdır.

Ketojenik diyetin riskleri nedir?

• Metobolizmanın yavaşlaması
• Ketoasidoza girmek
• Yetersiz posa alımına bağlı kabızlık
• Kolesterol ve trigilseritlerin kanda artışı
• Karaciğer fonksiyonlarının zarar görmesi
• Beyin fonksiyonları ve algıda zayıflama
• Yapılan bazı çalışmalara göre de kalp ritim bozukluğu

Bu diyetteki en önemli yağ kaynağı neden MCT’dir?

• MCT (orta zincirli yağ asitleri), yakılırken mitokondriye taşınmaları için bir aracıya ihtiyaç duymazlar ve bu sayede daha hızlı yağ yakımı gerçekleşir.
• Uzun zincirli yağ asitleri ile karşılaştırıldığında daha fazla keton cisimciği oluştururlar ve ketojenik diyet için bu önemli bir unsurdur.

Sıklıkla tercih edilen besinler nelerdir?

• Avokado
• Peynir veya Süzme Peynir
• Yumurta
• Kırmızı et veya beyaz et
• Balık (Somon, uskumru, sardalya, İstiridye, Midye, Ahtapot, İstiridye, Kalamar)
• Yoğurt
• Kefir
• Bitter çikolata ve kakao tozu
• Hindistan cevizi yağı
• Zeytinyağı
• Kuruyemişler
• Kırmızı meyveler (Çilek, karpuz, böğürtlen, karadut, yaban mersini )
• Tereyağ ve krema
• Zeytin
• Şekersiz kahve ve çay

Sebze yemeği yaparken düşük karbonhidratlı besinler ise şöyle

• Bezelye
• Brokoli
• Kırmızı Biber
• Ispanak
• Mantar
• Çeri domates
• Kereviz
• Karnabahar
• Kırmızı meyveler

Ketojenik Diyet Listesi Hazırlarken Bunlara Dikkat!

• Bol sıvı alınmalıdır.
• Keto diyet esnasında vücuttan hızla sıvı atılımı olur.
• Bu eksikliği tamamlamak için sıvı alımı çok önemlidir.
• Vücuttaki elektrolit miktarı doktor tarafından sık sık kontrol edilmelidir.
• Yeteri miktarda lif alımına dikkat edilmelidir.
• Ketojenik diyette lif alımı eksik kalmamalıdır.
• Karbonhidrat ile lif karıştırılmamalıdır.
• Günlük lif alımı 30 grama kadar çıkarılmalıdır.Hastalıkların tedavisine yardımcı olan keto diyet elbette bir danışan yardımıyla yapılmalıdır.
• Kişilerin vücut yapısı, değerleri, hastalıkları göz önünde bulundurulmalı ve kişiye özel bir diyet programı uygulanmalıdır.
• Bu diyetin; diyabet, kanser, nörolojik hastalıklar gibi pek çok hastalığa iyi geldiği ve risk faktörü olan pek çok hastalığın da önüne geçtiği araştırmalar tarafından gözlenmiştir.
• keto diyet kilo vermede de oldukça faydalı olan keto diyet hızlı yaş yakımını mümkün kılar.

Ketojenik Diyet Süresi

• Keto diyet ne kadar süre uygulanmalıdır sorusu da merak edilen bir konudur.
• Bu süre keto diyetin ne amaçla yapıldığıyla alakalıdır.
• Medikal amaçla yapılan diyetlerde hastalık bitene kadar ya da kilo problemi yaşayanlar için istenilen hedefe varıldığında yavaş yavaş diyet sonlandırılabilir.
• Ancak karbonhidrat miktarı belirli oranda artırılarak ömür boyu bu beslenme düzenine devam edilebilir.
• Fakat karbonhidrat belirli miktarda mutlaka vücuda alınmalıdır.

Sağlıklı yemek tariflerimiz için buraya tıklayınız

Google Play ücretsiz indir : Form Assist

App Store ücretsiz indir : Form Assist

Uzm. Diyetisyen Meltem Pınar Yıldırım

Form Assist Diyetisyeni