DASH Diyeti Nedir? Nasıl Yapılır? Hipertansiyon Nedir?

DASH Diyeti Nedir?

• Hipertansiyon, kalp ve damar hastalıklar arasında ilk sıralarda yer almaktadır.
• Türkiye Sağlık Araştırması 2016 (TBSA 2016) yılı verilerine göre; yetişkin erkeklerin %11,1’inde, kadınlarında %20,5’inde hipertansiyon vardır.
• Hipertansiyon ile birlikte genelde başka kronik hastalıklarda görülmektedir.
• NHANES (National Health and Nutrition Examination Survey) verilerinde 50-64 yaş arasındaki bireylerin yaklaşık %37’sinde hipertansiyon ile birlikte kalp yetmezliği, koroner kalp hastalığı, kalp krizi ve inme gibi hastalıklar görülmektedir.
• ABD’de 90’lı yıllarda hipertansiyon vakalarının artması DASH (dietary approches to stop hypertension) diyetinin geliştirilmesini sağladığı bilinmektedir.
• DASH diyetinde amaç kan basıncını azaltmaktır. Hipertansiyon tanısı alan hastalarda sodyum, doymuş yağ, toplam yağ ve protein tüketiminin daha fazla olduğu görülmektedir.
• DASH diyeti hipertansiyona yönelik geliştirilmiş olmasına rağmen diğer sağlık problemleri içinde kullanılmaktadır.
• DASH diyetinde temel ilke sodyumu orta dengede tutup; basit şeker, toplam yağ, kolesterol ve doymuş yağlardan fakir; protein, posa, potasyum, magnezyum, kalsiyum ve karbonattan zengin bir diyet oluşturmaktır.
• Sebze, meyve, tam tahıllı ürünler, yağlı tohumlar, kuru baklagil, kümes hayvanları ve balık tüketimi yüksek; kırmızı et, işlenmiş et ürünleri, işlenmiş karbonhidratlar, şekerli içecek tüketimi düşük olmalı ve yağsız süt ürünleri tüketilmelidir.
• DASH diyeti, sebze, meyve ve yağlı tohumlardan zengin olduğundan vitaminler, mineraller (A, C, E vitamini, çinko) ve antioksidan açısından da kuvvetlidir.

DASH Diyeti Diyabet ile İlişkisi:

• DASH diyetinin Tip 2 diyabet gelişme riski üzerine yapılan bir araştırmada, kronik hastalıkları ve kan yağı yüksek (hiperlipidemik) bireylerde insülin seviyelerinin düştüğü ve diyete uzun süre uyum sağlandığı görülmektedir.
• Diyet antioksidan kapasitesi yüksek olduğundan vücutta oksidatif sitesi azaltarak insülin direncini kırmaktadır.
• Gestasyonel diyabeti (hamilelikte görülen şeker hastalığı) olan kadınlarda DASH diyeti uygulandığında açlık kan şekerlerinin, insülin düzeylerinin, insülin direncinin ve diyabet ile ilgili diğer tüm parametrelerin düzeldiği görülmektedir.
• Bu diyette basit şeker tüketiminin kısıtlı olması, posa içeriğinin yüksek olması, arjininden (amino asit) zengin olması ile damar sağlığını koruması diyabeti iyileştirmede önemli rol oynamaktadır.

DASH Diyeti Polikistik Over Sendromu ile İlişkisi Nedir?

• 18-40 yaşlar arasında polikistik over sendromu bulunan kadınlarda 8 hafta boyunca uygulanan DASH diyeti sonrasında kadınların; vücut ağırlığı, beden kütle indeksi (BKİ), kan yağlarında azalma; toplam antioksidan kapasitesinde artış; insülin düzeylerinde azalma görülmektedir.

DASH Diyeti Obezite İle ilişkisi:

• Kronik hastalığı olmayan obez kişiler, normal vücut ağırlığındaki kişilere göre DASH diyetine daha az uyum sağlamaktadır ve daha az posa, magnezyum; daha çok doymuş yağ ile sodyum tüketmektedirler.
• Yapılan çalışmalar DASH diyetinin vücut ağırlığını azalttığı ayrıca obezitede mevcut olan inflamasyonu düşürdüğünü göstermektedir.

DASH Diyeti Diğer Hastalıklar ile İlişkisi:

• DASH diyetini takip eden kadınların menopoz sonrası ruh halinin daha iyi olduğu görülmektedir.
• 12-18 yaş arasındaki genç kızlara yapılan araştırmada DASH diyetini takip edenlerin depresif semptomlarının daha az olduğu görülmektedir.
• DASH diyeti uygulayan kişilerin böbrek yetmezliği gelişimi azalmaktadır. Uzun süre DASH diyeti uygulayan 70 yaş üzeri kadınlarda ise bilişsel işlevlerin ve hafızanın daha iyi olduğu gözlenmektedir.
• Hipertansiyon, kalp ve damar hastalıkları öncelikli olmak üzere bir çok sağlık problemine yol açmaktadır.
• Standart olarak uygulanan tuz diyetlerinin ötesinde beslenmenin düzenlenmesi ile olası sağlık problemlerinin önüne geçilebilmektedir ve bunun için DASH diyeti geliştirilmiştir.
• DASH diyeti birçok yönüyle Akdeniz diyeti ile benzerlik göstermektedir.

Daha fazla yemek tariflerimiz için buraya tıklayınız

Google Play ücretsiz indir : Form Assist

App Store ücretsiz indir : Form Assist

Dyt. Meltem Pınar YILDIRIM

Form Assist Diyetisyeni